حقايقي درباره بوتاكس و عوارض آن
عوارض بوتاكس
بوتاكس يك سمّ است، قويترين سمي كه بشر تاكنون شناخته است. چنانچه فقط يك ميليونيوم گرم آن وارد بدن شود انسان را ميكشد. اين سمّ ميتواند تمام ماهيچه‌هاي ارادي و غير ارادي را فلج كند ولي از اين خاصيت امروزه براي درمان بيش از ۵۰ نوع بيماري استفاده ميشود. همچنين تزريق آن در زيباسازي بدن و بخصوص صورت كاربرد وسيعي دارد بنحويكه بوتاكس در حال حاضر شايعترين اقدام براي زيبايي در جهان است.
اين سمّ چگونه ساخته ميشود؟
در حقيقت يك نوع باكتري به نامه كلوستريديوم بوتولينوم اين سمّ را توليد مي‌كند. اولين بار در اوائل قرن ۱۹ ميلادي يك نوع مسموميت غذايي بسيار كشنده كه عمدتاً از خوردن سوسيس ايجاد ميگرديد، شناخته شد. آنگاه اين باكتري و سمش كه به نام بوتولوس كه معادل كلمه سوسيس است كشف گرديد.
استفاده‌هاي درماني و زيبايي آن از چه زماني آغاز شد و بيشتر در چه مواردي به كار ميرود؟
از دههٔ ۵۰ قرن بيستم استفاده ٔ درماني و از اواسط دههٔ ۸۰ كاربرد زيبايي آن شروع شد. در درمان بيماريهأيي كه به علت زيادي فعاليت و گرفتگي ماهيچه ها در چشم، صورت، گردن، حنجره، مري و اندامهاي بكار ميرود. در زيبايي نيز براي از ميان بردن چين و چروك هآئي كه به دليل فعاليت بيش از حد ماهيچه‌ها بوجود آمده‌اند استفاده ميشود.
مكانيزم اثر آن چيست؟
ماهيچه‌ها براي فعاليت و شروع انقباض بايد از اعصاب دستور بگيرند. فرمان عصبي بواسطه ماده اي شيميايي بنام استيل كولين به ماهيچه ميرسد. بوتاكس از ترشح اين ماده جلوگيري مينمايد. اين عمل مشابه ان است كه عصب يك ماهيچه موقتا قطع شود. در اين حالت عضله ديگر منقبض نشده وضعيف ميشود.
آيا فلج شدن عضله هميشگي است؟
خير. اثر اين دارو بين ۲ تا ۶ ماه مي‌باشد و پس آن ترشح استيل كولين مجددا آغاز شده و عضله شروع به حركت و انقباض مي‌كند.
چه مقدار ازاين دارو به منظور درماني و زيبايي استفاده ميشود؟
مقدار اين دارو بر اساس واحد محاسبه ميشود، با توجه به خطرناك بودن آن بايد بين دوز درماني و كشندهٔ آن فاصلهٔ زيادي باشد. در تزريقات زيبايي حدوداً ۱۰۰ واحد و در درماني حداكثر ۶۰۰ واحد به كار ميرود، اين در حاليست كه دوز كشندي آن بيش از ۳۰۰۰ واحد است. اين دارو به چه شكلي است و چگونه نگهداري ميشود؟ اين دارو به شكل تزريقي و به دو نام بوتاكس و ديسپورت مي‌باشد. البته امروزه در بيشتر نقاط دنيا از جمله در ايران نوع بوتاكس آن مصرف ميشود. نحوه نگهداري اين دارو نيز مهم است. عمر آن كوتاه بود و حتما بايد در دماي -۵ درجه سانتيگراد نگهداري شود، در غير اينصورت اثر آن از بين ميرود.
چگونه تزريق آن در صورت ميتواند چين و چروك را از بين ببرد؟
تمامي حركات صورت از جمله حركات احساسي و عاطفي صورت توسط عضلاتي كه درست زير پوست قرار دارند انجام ميشود. فعاليت و انقباض بيش از اندازهٔ اين عضلات باعث بوجود آمدن خطوطي در صورت ميشود. كار بوتاكس از كار انداختن موقت اين ماهيچه هاست.
تزريق بوتاكس بيشتر براي چه نواحي توصيه ميشود؟
مناسب ترن جائي كه بوتاكس تزريق ميشود پيشاني است. با تزريق در اين منطقه مي‌توان خطوط عميقي كه بين دو ابرو ايجاد ميشود كه به آنها خط اخم گفته ميشود و همچنين خطوط عرضي پيشاني را برطرف كرد. بعلاوه خطوط ريز كنار چشم هم خيلي خوب به اين تزريق جواب ميدهند. چنانچه انتخاب بيمار و روش تزريق صحيح باشد نتايج براي اين نقاط بسيار درخشان و راضي كننده است.
آيا مي‌توان با تزريق در اين ناحيه به بالا بردن ابرو هم كمك كرد؟
بلي، چنانچه تزريق بروش خاصي انجام شود، كناره هاي ابرو به سمت بالا ميرود كه البته اين امر مطلوب بسياري از افراد بخصوص خانم هاست.
بجز پيشاني مي‌توان در نقاط ديگر هم تزريق كرد؟
همانگونه كه ذكر شدبيشترين جائي كه تزريق ميشود پيشاني، خط اخم و كنار چشم است كه چنانچه درست انجام شود عوارضي نداشته و از نتيجهٔ بسيار خوبي برخوردار است. تزريق را مي‌توان براي از بين بردن خطوط زير چشم، اطراف لب، خط خنده و خط زير و كنار گوشه هاي لب نيز استفاده كرد، منتها بايد به ميزان كم و توسط فرد بسيار مجرب انجام شودچون احتمال بروز عوارض در اين نقاط بيشتر است.
آيا در گردن هم مي‌توان از اين دارو سود برد؟
ماهيچهٔ نازكي بنام پلاتيسما به زير پوست گردن مي‌چسبد كه به مرور زمان و با افزايش سنّ فعاليت و انقباضش بيشتر و ضخيمتر ميگردد. اين امر سبب بوجود آمدن خطوط برجسته اي در دوطرفه خط وسط گردن ميشود و به فرد ظاهري مسن ميدهد. تزريق بوتاكس در چند نقطه اين ماهيچه باعث شل شدن آن و در نتيجه آزاد گرديدن پوست شده و گردن سفتتر و جوانتر به نظر ميرسد.
بوتاكس در چه مواردي نبايد مصرف شود؟
الف- كسانيكه سابقه حساسيت به اين دارو را دارند.
ب- كسانيكه بيماريهاي عفوني و التهابي فعال در صورت و اطراف آن دارند.
ج- حاملگي و شيردهي
د- ابتلا به برخي بيماريها ي عصبي و رواني
ه- مصرف برخي داروها مخصوصا داروهاي قلبي
و- در كساني كه پوست خيلي ضخيم يا چين و چروك عميق دارند نتيجه چندان مطلوبي ندارد.
آيا اين دارو در كساني كه فشار خون بالا، ديابت، بيماريهاي مزمن ديگر دارند (بجز مواردي كه در بالا ذكر شد) مجاز است؟
به دليل آنكه بوتاكس تاثيري بر اين بيماريها ندارد مصرفش بلامانع است ولي حتما بايد پزشك متخصص مو را در جريان گذشت.
آيا سنّ و جنس تاثيري در اثرگذاري آن دارد؟
خير. مصرف آن در سنين بالاتر از ۲۰ سال (بمنظور زيبايي ) مجاز است و زن و مرد نيز ميتوانند ازآن استفاده كنند. تاثير آن نيز در افراد مختلف مشابه است. تنها گروه كوچكي از افراد نسبت به اين دارو مقاومند و تاثيري بر آنان ندارد كه البته ربطي به سنّ و جنس ندارد.
عوارض بوتاكس چيست؟
خوشبختانه عوارض عمومي همچون مسموميت و يا آلرژي بسيار نادر است، تنها برخي افراد از ضعف شكايت ميكنند كه ظرف ۳ تا ۴ روز برطرف ميشود.
بيشتر عوارض موضعي است. تورّم، كبودي و خونمردگي گاهي ديده ميشود كه تا يك هفته خود به خود برطرف ميگردد.
مهمترين عوارض بوتاكس مربوط به ۳ چيز است، تزريق بيش از اندازه، تزريق نابجا و انتشار دارو به نقاط اطراف كه مورد نظر و قابل پيش بيني نيستند. در نتيجه ممكن است عضلات يا بيش از اندازه ضعيف شوند يا عضلات اطراف از كار بيفتند. علامت اينها در پيشاني و اطراف چشم افتادگي ابرو ، و بيني ، افتادگي پلك ، در اطراف دهان افتادگي دو گوشهٔ دهان و اشكال در غذا خوردن، و در گردن اگر عميق تزريق شود اشكال در بلع و صدا ميگردد.
گاهي اوقات نيز ممكن است عدم تقارن در دوطرف صورت به دليل تزريق نامساوي و يا تفاوت در جذب بوجود آيد مثلا ابرو در يك طرف بالاتر از طرف مقابل باشد.
بايد در نظر داشت كه تمامي اين عوارض موقتي بوده و پس از ۲ تا ۳ ماه خوب ميشود.
چه نكاتي بايد پس از تزريق توسط بيمار رعايت شود؟
جهت جذب بهتر بوتاكس توسط ماهيچه‌ها و جلوگيري از انتشار آن به نقاط مجاور بهتر است اين مسائل رعايت شوند:
الف- بمدت ۴ ساعت نبايد دراز كشيد.
ب- روي محل تزريق را نبايد ماساژ داد.
ج- به مدت چند ساعت از كيسه ٔ يخ روي محل‌هاي تزريق استفاده شود.
د- عضلاتي كه در آنها تزريق شده را به طور ارادي منقبض كرد.
برچسب: ،